تولید کف در تصفیه فاضلاب لجن فعال یکی از مشکلات متداول بهره برداری تصفیه خانه های فاضلاب می باشد. با اینکه ایجاد کف مشکلاتی را در فرایند بهره برداری تصفیه فاضلاب ایجاد می کند. ولی بررسی عوامل ایجاد کننده آن به عنوان نشانه ای از وجود اشکال در متغیرهای عملیاتی تصفیه خانه حایز اهمیت است. امروزه روشهای کنترل کف به طور موثری در تصفیه خانه های فاضلاب مورد استفاده قرار می گیرند.

تولید کف در تصفیه فاضلاب با فرایند لجن فعال و هاضم های بی هوازی معمولا ناشی از فعالیت های نامطلوب باکتری هاست. هر نوع کف در فرایند لجن فعال، رنگ و بافت خاص خود را دارد. تولید و تجمع کفهای میکروبی در واحد های تصفیه زیستی می تواند ضمن اختلال در فرایند تصفیه فاضلاب، افزایش هزینه های بهره برداری را نیز به همراه داشته باشد.

هر نوع کف را میتوان از خصوصیات آن شناسایی نمود. ولی کف ها همیشه شکل تیپیک خود را ندارند و ممکن است متاثر از مدت زمان فرآیند لجن فعال و یا حضور کفهای دیگر دستخوش تغییراتی گردند. برای مثال با افزایش زمان حضور در فرایند لجن فعال، رنگ کف به سیاهی گراییده و در صورت کوتاه بودن فرآیند لجن فعال کف روشن تر و حباب بزرگتری خواهد داشت و از طرفی حضور انواع کف های و ترکیب شدن با هم می تواند منجر به تولید کف هایی با رنگ و بافت جدید گردد. بدون توجه به فعالیت باکتریها، کف هایی که در هاضم های بی هوازی تولید میشوند سیاه رنگ هستند.

کف متشکل از یک حباب گاز یا هوا است که در زیر لایه بسیار نازکی از جامدات و یا فرآورده های بیولوژیکی محبوس شده است. گازهای موجود در کف منشا از گازهایی دارند که در تجزیه هوازی و بی هوازی تولید شده اند و عمده این گازها دی اکسید کربن و نیتروژن مولکولی هستند.

شکل زیر تأثیر مربوط به غلظت پایین سوبسترا و تأثیر آن را در ایجاد باکتریهای رشته ای و کف نشان می دهد.

 

تولید کف یکی از معضلاتی است که اکثر تصفیه خانه های فاضلاب سرتاسر دنیا با آن مواجه هستند. تحقیقی که در سال ۱۹۹۰ توسط پیت و جنکینز انجام شد مشخص گردید که حدود دو سوم از ۱۱۴ تصفیه خانه ایالات متحده آمریکا با این مشکل روبرو هستند.

 

 

 

تولید کف در تصفیه فاضلاب در ۴۰ درصد از تصفیه خانه های فاضلاب آفریقای جنوبی حدود ۵۰ تا ۹۲ درصد از تصفیه خانه های فاضلاب استرالیا و حدود ۲۰ درصد از فرآیندهای لجن فعال کشور فرانسه نیز گزارش شده است.

 

انواع کف در تصفیه فاضلاب

انواع کف ها و کفاب هایی که در لجن فعال دیده می شوند به شرح ذیل می باشند:

• ترکیبات آلی فعال در سطح که تجزیه نشده اند.
• شوینده هایی که به سختی تجزیه میشوند و معمولا کف های سفید رنگ تولید میکنند.
• کفاب هایی که در نتیجه دنیتریفیکاسیون در زلال سازها تولید میشود.
• کفاب های قهوه ای رنگ که در نتیجه رشد اکتینومایست ها تولید میشود.

کف میکروبی در هاضم بی هوازی و تانک هوادهی تولید شده و از این تانک به سایر واحدهای دیگر مانند زلال سازها و واحدهای آبگیری لجن منتقل میشود. به محض تخلیه کف ها از تانک هوادهی به واحد های دیگر، هوا و گاز موجود در آن خارج شده و کف متلاشی میشود، این کف های متلاشی شده را کفاب گویند.

 

مشکلات ناشی از کف در تصفیه فاضلاب

برخی از مشکلات ناشی از کفاب در فرآیند لجن فعال به شرح ذیل میباشند:

• با سرریز شدن کفاب به پیاده روها و حاشیه مخازن، این محل ها لیز میشوند و همین امر میتواند سبب ایجاد مشکلاتی برای افرادی که در آن مناطق عبور میکنند گردد.
• کفاب ممکن است از فرآیند لجن فعال خارج شده و سبب افزایش BOD و جامدات معلق پساب گردد.
• کف ها میتوانند بوهای نامطبوعی ایجاد نمایند. این مشکل در فصول گرم سال بسیار چشمگیرتر است.
• کف می تواند در فعالیت هاضمهای بی هوازی اختلال ایجاد نماید.
• با تولید کف افرادی که با فاضلاب سروکار دارند در معرض بیماری های قرار می گیرند.

 

عامل بیولوژیک	بافت و رنگ
تولید لجن با نرخ نامنظم	کفها به صورت دوایر متحدالمرکز به رنگ قهوهای روشن با تیره دیده می شوند
باکتریهای رشته ای تولید کننده کف	کفهای چسبنده با رنگ قهوه ای شکلاتی
کمبود مواد غذایی، لجن مسن	خاکستری روغنی
کمبود مواد غذایی، لجن جوان	سفید رنگ و بزرگ
افزایش سن لجن	سفید قهوه ای روشن تا قهوه ای تیره
حرکت کند و لخته ای cBOD محلول	سفید رنگ و بزرگ
رشد زوگلیال (لخته چسبنده)	سفید رنگ و بزرگ

 

افزایش قلیائیت

افزایش دی اکسید کربن

افزایش اسید چرب، شرایط شروع بهره برداری

سورفکتانت های ذره ای

پلیمرها

نوسان دما

 

 

میکروبیولوژی کف فاضلابی

اکتینومایست ها بالاخص باکتریهای واجد مایکولیک اسید (مایکولوتا)، مهمترین عوامل تولید کننده کف های چسبناک و قهوه ای رنگ در فرآیند لجن فعال هستند. این ارگانیسم ها عموما در واحدهای هوادهی که واجد لجن با سن بالا است دیده میشود البته ممکن است در زلال سازها نیز یافت شوند.

مهمترین جنس های این خانواده که در تولید کف نقش دارند عبارتند از گورودونیا (گورودونیا اماره که پیشتر نوکاردیا آماره نام داشت)، نوکاردیا (نوکاردیا استرویدس، کاوایه و پینسیس) ،اسکرمانیا پی نیفرمیس (که پیشتر به نوکاردیا پی نیفرمیس شناخته میشد) تسوکامولا و رودوکوکوس.

با استفاده از تکنیک FISH که برای شناسایی اکتینومایست های واجد اسید مایکولیک (مایکولاتا) استفاده شد رابطه معنی داری بین ارگانیسم های تولید کننده کف و تولید و پایداری کف در لجن فعال مشاهده گردید و حتی مشخص شد که بین تعداد این ارگانیسم ها و مقدار تولید کف در لجن فعال نیز رابطه وجود دارد.

بیشترین (۷۹%) مایکولاتایی که درکف های لجن فعال دیده شده اند مایکولاتای کوکسی و باسیلی شکل هستند. با استفاده از تکنیک هیبریدیزاسیون rRNA مشخص گردید که گوردونیا اماره نقش بسیار مهمی در تولید کف دارد.

از دیگر ارگانیسم های رشته ای تولید کننده کف میتوان به نوستوکویدا لیمیکولا اشاره نمود. همانند گوردونیا اماره، این ارگانیسم ها نیز میتوانند سورفکتانت های زیستی تولید نمایند. میکروارگانیسم های رشته ای متعدد دیگری نیز در کف دیده شده اند ولیکن هنوز هم بین حضور آنها و تولید کف رابطه مستقیم و معنی داری پیدا نشده است.

گورودونیا اماره و در رتبه بعدی نوکاردیا پی ننسیس، مهمترین میکروارگانیسمهای رشته ای هستند که در تصفیه خانه های فاضلاب ایالات متحده آمریکا و استرالیا دیده شده اند.(تصویر بالا، ارگانیسم رشته ای نوکاردیا را نشان می دهد.) نوکاردیا پی ننسیس شاخه هایی شبیه به درخت کاج ایجاد میکند که از این مشخصه میتوان برای تمیز آن از گوردونیا اماره استفاده نمود. کف های مزاحم زمانی تولید میشوند که مقدار نوکاردیا در مایع مخلوط از ۲۶ میلی گرم در هر گرم VSS بالاتر رود. مطابق با تحقیقاتی که انجام شده است گونه های رودوکوکوس مهمترین میکروارگانیسم های رشته ای موجود در تصفیه خانه های فاضلاب اروپا هستند.

 

عوامل مؤثر در رشد باکتری های رشته ای تولید کننده کف فاضلاب

کمبود مواد غذایی

در تصفیه فاضلاب صنعتی، فرایند لجن فعال ممکن است با کمبود مواد غذایی بالاخص نیتروژن و فسفر همراه باشد. در هنگام کمبود مواد غذایی، سوبسترای محلول توسط سلول باکتری جذب میشود، ولی تجزیه نمیشود. سلول های باکتری سوبستراهای تجزیه نشده را به پلی ساکاریدهای نامحلول تبدیل نموده و در خارج سلول ذخیره میکنند.

اغلب پلی ساکاریدها در کانالهای موجود در لخته که محلی برای تبادل آب و هوا است ذخیره میشود. زمانی که این کانالها توسط پلی ساکاریدها پر میشوند، حبابهای هوا و گاز در این کانال ها محصور شده و سبب شکل گیری کف در سطح تانک هوادهی میگردد.

کف هایی که در نتیجه کمبود مواد غذایی تولید می شود در لجن جوان (سن کم سلولهای باکتری) به رنگ روشن و در لجن با سن بالاتر به رنگ خاکستری و روغنی شکل است.

اختلاف در رنگ و بافت کف هایی که در نتیجه کمبود مواد غذایی تولید میشوند در نتیجه تجمع روغن در ذرات لخته است. ذرات لخته جوان در مقایسه با ذرات لخته با سن بالاتر، روغن کمتری تولید می کنند به همین دلیل با افزایش سن لجن و انتقال روغن از ذرات لخته به کف، کف های روغنی بیشتری تولید می شود. با تامین مواد غذایی مورد نیاز باکتریها در فاضلابهای صنعتی و فرآیند لجن فعال می توان تولید کف هایی را که در نتیجه کمبود مواد غذایی تولید میشوند را کاهش داد برای مثال میتوان ترکیبات شیمیایی که یونهای آمونیوم و اورتوفسفات آزاد میکنند را به ورودی تانک هوادهی اضافه نمود.

 

افزایش سن لجن

انواع مختلف کف در تصفیه فاضلاب، در نتیجه تغییر در فعالیت باکتریها و افزایش و یا کاهش سن لجن تولید میشود. کف های بزرگ سفید رنگ در لجنهایی با سن کم و جمعیت باکتری یا MLVSS (جامدات معلق فرار در مایع مخلوط) نسبتاً پایین mg/liter (˂۱۰۰۰ ) تولید می شود.

جمعیت کم باکتری های فاقد فعالیت آنزیمی لازم جهت تجزیه سورفکتانت های وارد شده به فرآیند های تصفیه بوده و همین سورفکتانت های تجزیه نشده سبب ایجاد کف های سفیدرنگ و بزرگ میشود. با افزایش سن لجن، جمعیت باکتری ها فعالیت آنزیمی مناسبی از خود بروز داده و سبب تجزیه سورفکتانت ها می شوند. با تجزیه سورفکتانت ها، رنگ کفها به سفید تغییر میکند.

با افزایش سن لجن و افزایش جمعیت میکروبی و MLVSS، مقدار زیادی روغن در ذرات لخته تجمع می یابد و همین امر سبب تغییر رنگ روشن کف ها به تیره میشود. در نهایت با بلوغ جمعیت باکتری و حصول حداکثر MLVSS، تعداد بسیار زیادی باکتری رشته ای مانند مایکوتریکس پارویسلا و نوکاردیوفرمها رشد و تکثیر می کنند.

این باکتری ها میتوانند نقش مهمی در تولید کف هایی به رنگ قهوه ای تیره یا شکلاتی داشته باشند. تولید کف که در نتیجه فعاليت لجن ایجاد میشود را میتوان با تنظیم سن لجن در فرایند های تصفیه تا حدی کنترل نمود.

 

رشد زوگلیایی (لخته چسبنده)

رشد زوگلیایی یا لخته چسبنده به تکثیر سریع و نامطلوب باکتری های لخته ساز مانند زوگلیا رامیژرا(Zoogdoea ramigera) گفته میشود. اینگونه رشد معمولاً با تولید مقدار قابل توجهی ماده ژلاتینی نا محلول همراه است که این مواد، گاز و هوا را در خود حبس نموده و در نتیجه حبابهای سفید رنگ تولید میکنند. از مهمترین عوامل مؤثر در تولید این گونه رشد میتوان به این موارد اشاره نمود:

• طولانی بودن زمان ماند (SRT)
• طولاتی بودن زمان ماند هیدرولیک (HRT)
• کاهش ترکیبات غذایی
• اسیدهای الی
• تغییرات عمده در F/M

 

عوامل مؤثر در تولید کف های فاضلابی در هاضم های بی هوازی

عامل مهم در تولید کف میکروبی در هاضم های بی هوازی وجود دارد که عبارتند از (۱) افزایش قلیاییت، (۲) افزایش دی اکسید کربن، (۳) افزایش اسیدهای چرب، (۴) سورفکتانت های ذره ای، (۵) پلیمرها و (۶) نوسان دما

 

افزایش قلیائیت

با افزایش قلیائیت فعالیت لجن در سطح افزایش یافته و در نتیجه تمایل بیشتری برای تولید کف دارد. از جمله مواردی که سبب افزایش قلیائیت میشود عبارتند از:

• افزایش بار قلیائیت (یون آمونیوم، اسیدها آمینه، پروتئین ها و پلیمرهای کاتیونیک پلی اکریل آمید)
• مرگ و میز تعداد بسیار زیادی از سلولهای باکتری بالاخص نوکاردیوفرمها که منجر به آزاد شدن سورفکتانت های زیستی میگردد.
• کاهش در خنثی شدن قلیائیت، برای مثال کاهش تولید اسید های چرب.

افزایش دی اکسید کربن

با افزایش تولید دی اکسید کربن در هاضم بی هوازی، مقدار دی اکسید کربن لجن نیز افزایش مییابد. عاملی که منجر به افزایش تولید دی اکسید کربن میشود افزایش بار آلی و یا کاهش تولید متان در هاضم است. غلظت دی اکسید کربن موجود در هاضم را میتوان با استفاده از پتاسیم هیدروکسید و یا وارد نمودن گازهای طبیعی کاهش داد. کاهش غلظت دی اکسید کربن میتواند منجر به افزایش pH و بهبود نسبت اسیدهای فرار به قلیائیت گردد.

 

عوامل	باکتری رشته ای
	Microthrix parvicella	Nocardioforms
زمان ماند بالا (بیش از 10 روز)	•
چربی و روغن	•	•
PH بالا (بیش از 8)	•
اکسیژن محلول کم و زمان ماند بالا	•
F/Mکم (کمتر از 0.05)	•	•
نیتروژن و فسفر کم		•
PH کم (کمتر از 6.5)		•
CBOD که به راحتی تجزیه میشوند		•
CBOD که به راحتی تجزیه میشوند	•	•
تکثیر در زمستان	•

 

افزایش اسیدهای چرب

افزایش اسیدهای چرب در هاضم بی هوازی منجر به افزایش تولید کف میگردد. این حالت عمدتاً در مراحل اولیه بهره برداری که باکتری های تولید کننده اسید نسبت به باکتری های تولید کننده متان فعالیت بیشتری دارند دیده میشود. اسیدهای چرب عوامل فعال سطحی هستند که میتوانند ضمن کاهش کشش سطحی لجن، کف تولید نمایند. افزایش اسید های چرب ممکن است با افزایش بار تری گلیسرید (چربی حیوانی و روغن) و افزایش مرگ باکتری ها همراه باشد به منظور کاهش اسیدهای چرب تولید شده در هاضم بی هوازی میبایست تری گلیسریدها چربی و روغن را قبل از ورود به هاضم بیهوازی به صورت بیولوژیک و یا با استفاده از باکتریهای خاص طی فرآیند افزایش توان بیولوژیک تجزیه نمود.

 

سورفکتانت های ذره ای

با افزایش زمان ماند ذرات (SRT) در یک هاضم بی هوازی، باکتری ها میتوانند سورفکتانت های ذره ای وارد شده به هاضم ها را به صورت محلول درآورند که همین امر منجر به تولید کف میشود، از اینرو به منظور ممانعت از تولید کف، ورود سورفکتانت های ذره ای به هاضم بی هوازی میبایست کنترل شود.

 

پلیمرها

پلیمرهای کاتیونی پلی اکریل آمید در بسیاری از تصفیه خانه های فاضلاب به منظور ابگیری لجن استفاده می شود. این پلیمرها تعداد زیادی گروه آمین دارند که به هنگام تجزیه پلیمر در هاضم بی هوازی آزاد میگردند. گروه های آمین آزاد شده میتوانند به یون آمونیوم تبدیل شده و ضمن افزایش قلیائیت سبب افزایش تولید کف گردند. از اینرو به منظور حصول اطمینان از مناسب بودن کیفیت و کارایی، پلیمرها باید به صورت دوره ای مورد آزمایش قرار گیرند و از طرف دیگر به منظور عدم ورود پلیمر اضافی و مازاد، قبل از تزریق، دوز مناسب پلیمرها باید محاسبه شده و همچنین اختلاط کامل (پلیمر با فاضلاب) صورت گیرد.

 

نوسان دما

نوسان دما در هاضم بی هوازی میتواند تغییرات عمده ای در جمعیت باکتری های تولید کننده اسید ایجاد نماید. اگر نوسان دما به گونه ای باشد که شرایط رشد و تکثیر باکتریهای تولید کننده اسید فراهم گردد، تولید اسید چرب افزایش مییابد. حال اگر این اسیدهای چرب تولید شده نتوانند به صورت مستقیم و یا غیر مستقیم مورد استفاده باکتریهای تولید کننده متان قرار گیرند، در این صورت اسیدهای چرب انباشته میشوند. اسیدهای انباشته شده کشش سطحی لجن را تغییر داده و سبب افزایش تولید کف میشوند به همین دلیل در هاضم هوازی همواره شرایط دمایی باید ثابت بوده و یا حداقل نوسان را داشته باشد و یا محدوده دمایی انتخاب شده در هاضم هوازی باید به گونه ای باشد که شرایط برای رشد و تکثیر باکتریهای تولید کننده اسید و تولید کننده متان فراهم گردد به این صورت که باکتریهای تولید کننده اسید، اسیدهای چرب مورد نیاز باکتریهای تولید کننده متان را تامین نمایند.

 

مکانیسم های تولید کف فاضلابی

علی رغم تحقیقات فراوان، مکانیسم های تولید کف در تصفیه فاضلاب همچنان ناشناخته باقی مانده و محققین در این خصوص فقط تعدادی فرضیه و پیشنهاد از خود ارائه داده اند که به تعدادی از آنها ذیلا اشاره میشود:

• حبابهای گازی که در تانک هوادهی و یا متابولیسم (مانند N₂) تولید میشوند منجر به شناور شدن میکروارگانیسم های کف می شود.
• ماهیت آب گریزی دیواره سلولی میکروارگانیسم ها میتواند در انتقال سلولها به فاز آب-هوا نقش دارد.
• سورفکتانت های زیستی که توسط میکروارگانیسم ها تولید میشوند سبب ایجاد کف میشود.
• کف ها عموما در شرایطی خاص مانند زمان ماند بالا (بیش از ۹ روز)، دمای بالا (۱۸˃ درجه سانتی گراد) و وجود چربی در فاضلاب تولید میشوند.

کنترل کف در تصفیه خانه فاضلاب

اقدامات مختلفی برای کنترل کف های موجود در لجن فعال ارائه شده است که البته تعداد زیادی از آنها در همه شرایط کارایی نداشته و فقط در شرایط خاص کاربرد دارند. مهمترین و متداولترین اقداماتی که به منظور کنترل کف به کار گرفته می شوند عبارتند از:

1. کلرزنی کف (افشانه کلر) و یا لجن فعال برگشتی: در برخی موارد کلرزنی لجن فعال برگشتی با استفاده از پکیج تزریق مواد شیمیایی راندمان بالایی در حذف کف داشته است. البته باید به این نکته توجه داشت که غلظت بالای کلر میتواند سبب انهدام و از هم گسیختگی ذرات لخته و پراکنده شدن ارگانیسم ها شود. در ایالت آریزونا، کف ناشی از نوکاردیا از طریق افشانه کلر با غلظت بالا (۳۰۰۰-۲۰۰۰ mg/L) کنترل شد.
2. افزایش تولید لجن: زمان لازم برای ایجاد کلنی توسط گوردونیا اماره ۷-۵ روز و برای نوکاردیا پی ننسیس حدود ۲۱ روز است و به همین دلیل این ارگانیسم در تصفیه خانه هایی مشاهده میشود که سن لجن موجود در آن ۳۰-۱۷ روز باشد. از اینرو از عوامل مؤثر در تولید کف، سن لجن است که میتوان آن را با افزایش تولید پسماند (کاهش سن لجن) کنترل نمود. برای مثال اگر سن لجن به ۲٫۲ روز در دمای ۱۶ درجه سانتی گراد و یا ۱٫۵ روز در ۲۴ درجه سانتی گراد کاهش یابد تعداد اکتینومایست ها به شکل قابل ملاحظه ای کاهش می یابد. طی تحقیقی که در همین خصوص در تصفیه خانه های فاضلاب ایالات متحده آمریکا انجام شد مشخص گردید که این راهکار (کاهش سن لجن) کاراترین راهکار (راندمان بیش از %۷۳ ) در کاهش کف بوده است. البته به کار بستن این اقدام کنترلی همیشه با موفقیت همراه نیست برای مثال در شرایطی که میبایست به دلایل مختلف (فرآیند نیتریفیکاسیون) سن لجن را افزایش داد این راهکار راندمان چندان بالایی ندارد.
3. استفاده از انتخابگرهای بیولوژیک: استفاده از انتخابگر انوکسیک در برخی موارد می تواند تولید کف را کنترل نماید. در تحقیقی دیگر مشخص گردید که انتخابگر هوازی میتواند جمعیت نوکاردیاها را در شرایطی که سن لجن ۵ روز بوده است را کنترل نماید
4. کاهش جریان هوادهی در تانک هوادهی: این امر سبب کاهش تولید و انباشته شدن کفاب می شود چرا که میکروارگانیسم های رشته ای هوازی های مطلق هستند.
5. کاهش pH چربی و روغن: این اقدام سبب کاهش انباشته شدن کفاب میشود.
6. اضافه نمودن محلول فوقانی هاضم بی هوازی به فاضلاب: چرا که این محلول برای نوکاردیاها بسیار سمی است.
7. افشانه نمودن آب به منظور کاهش تولید کف
8. استفاده از ترکیبات ضد کف، نمک های آهن و پلیمرها: در شرایط آزمایشگاهی مشخص شده است که استفاده از سوسپانسیون مونت موریلونت با غلظت mg/ml ۱۰۰، میتواند از تولید کف توسط گوردونیا اماره جلوگیری نماید. در فرآیند لجن فعال ایالت کالیفرنیا از پلیمر کاتیونی (mg/L 0/5) استفاده شد که اضافه نمودن این ترکیب به مایع مخلوط لجن فعال سبب ممانعت از تولید کف توسط گوردونیا شد.
9. ایجاد تلاطم: یکی از عوامل تولید کف عدم تلاطم فاضلاب است بنابراین با استفاده از روش های مختلف مانند هواده مکانیکی میتوان ضمن ایجاد تلاطم کف ها را از بین برد.
10. حذف فیزیکی کف ها: کف هایی که جدا شده اند نباید به زلال ساز اولیه و یا تانک هوادهی منتقل شوند بلکه میبایست دور ریخته شده و حذف گردند.

11. استفاده از میکروفلور انتاگونیست: استفاده از برخی باکتری ها و تک یاخته های شناور می توان با کاهش تعداد آمتینومایست ها و در نتیجه کاهش تولید کف همراه باشد.

سایر روشها و اقدامات کنترل کف در تصفیه خانه های فاضلاب و پکیج تصفیه فاضلاب در جدول ذیل ارائه شده است.

 

متلاشی نمودن کف با استفاده از پلیمرهای کاتیونی

متلاشی نمودن کف در نتیجه پاشیدن پساب خروجی

متلاشی نمودن کف با استفاده از عوامل کف زدای غیر نفتی

هضم کف با به کارگیری باکتری های که آنزیم لیپاز دارند

حذف کف به روش فیزیکی

اضافه نمودن محلول %۱۵- ۱۰ سدیم هیپوکلریت و سپس اسپری نمودن کف ها بعد از گذشت ۳-۲ ساعت بعد از افزودن سدیم هیپوکلریت

مرجع: کتاب میکروب شناسی جامع آب و فاضلاب(روح الله خیری و اعظم حدادی)