بزرگ ‌ترین تصفیه خانه آب جهان به ظرفیت ۵٫۶ میلیون متر مکعب بر روز به نام “بحرالبقر” در مصر واقع شده ‌است. تصفیه ‌خانه بحر البقر در زمینی به وسعت ۶۵۰ هزار متر مربع احداث شده و در رکوردهای جهانی گینس به‌ عنوان بزرگ‌ ترین تصفیه‌ خانه آب جهان به ثبت رسیده ‌است.

کشور مصر در شمال شرقی قاره آفریقا واقع شده است. مصر از شمال با درياي مديترانه،‌ از شرق با درياي سرخ و از جانب شبه جزیره سینا با نوار غزه مرز زمینی دارد. بخش شمالي کشور مصر به دلیل نزديكي با دریای مدیترانه دارای آب و هوای نسبتاً معتدل تري نسبت به جنوب مصر است.

جمعیت کشور مصر در طی سال ‌های ۱۹۹۰ تا ۲۰۲۰ از ۵۵ میلیون به ۱۰۵ میلیون نفر (نزدیک به دو برابر) رشد داشته است. رشد سریع جمعیت، تغییرات اقلیم و توسعه اقتصادی در کنار خشکسالی های پی در پی نیازهای آبی مصر را در دهه گذشته به ‌شدت افزایش داده است. علي رغم وجود سواحل طولاني با درياي مديترانه و درياي سرخ، تأمين آب پایدار برای کشاورزی یکی از چالش‌ های کشور مصر در سالهای گذشته بوده ‌است.

بزرگ ‌ترین تصفیه‌ خانه آب جهان

تصفیه‌خانه “بحرالبقر” در ۱۰ کیلومتری جنوبی تونل ‌های سعید در سینای مصر واقع شده ‌است. این تصفیه ‌خانه ظرفیت تصفیه ۵٫۶ میلیون متر مکعب آب در شبانه‌روز را دارا می ‌باشد و در رکورد های جهانی گینس به ‌عنوان بزرگ‌ترین تصفیه‌خانه آب جهان به ‌ثبت ‌رسیده است.

این پروژه در زمینی به وسعت ۶۵ هکتار احداث شده و از طریق تصفیه پساب ‌های صنعتی، کشاورزی و انسانی توانایی احیای اراضی وسیعی در کرانه ‌های شرقی و غربی کانال سوئز را از طریق بازچرخانی و تصفیه آب کشاورزی دارد.

پساب صنعتی و کشاورزی و فاضلاب انسانی از سه محل مختلف به تصفیه خانه وارد می‌ شود که بزرگ ‌ترین آن ‌ها “بحرالبقر” به طول ۱۰۶ کیلومتر می ‌باشد که به دریاچه ونزوئلا وارد می ‌شود.

کارفرمای تصفیه ‌خانه “بحرالبقر” بخش مهندسی نیروهای مسلح کشور مصر می‌ باشد. مشاور پروژه شرکت K & A واقع در سنگاپور بوده که در سال ۱۹۶۴ تأسیس شده ‌است. پیمانکار پروژه احداث تصفیه خانه، مشارکت چند شرکت عربی و شرکت ORascom بوده ‌است.

حجم سرمایه‌ گذاری اولیه پروژه حدود ۷۴۰ میلیون دلار بوده است که توسط صندوق تأمین مالی اعراب و صندوق تأمین مالی کویت تأمین شده است. این پروژه در سال ۲۰۲۱ در کشور مصر راه ‌اندازی و به بهره برداری رسیده  ‌است.

مهم ‌ترین ویژگی ‌های بزرگ ‌ترین تصفیه‌ خانه آب جهان در کشور مصر را می‌توان به‌ صورت زیر خلاصه نمود:

• ظرفیت تصفیه ۵۶۰۰ هزار مترمکعب آب در روز
• تولید ۴۹۰ هزار تن لجن خشک با درصد ماده خشک ۲۴% در سال
• تولید ۱۶۵ هزار تن لجن خشک با درصد ماده خشک ۷۵% در سال
• استفاده از ۵۰۰ هزار بتن مسلح در ساخت تصفیه خانه
• تعداد مهندسان، تکنسین ‌ها و کارگرهای فعال در زمان انجام پروژه بالغ بر ۶۵۰۰ نفر بوده‌ است.

مشخصات فنی تصفیه‌ خانه آب “بحرالبقر”

تصفیه خانه بحر البقر علاوه بر تصفیه آب، مأموریت بازیابی و بازچرخاتی آب از پسابهای قابل استحصال را نیز انجام می دهد. بزرگ ‌ترین تصفیه ‌خانه آب جهان از چهار واحد مشابه برای تصفیه فیزیکی-شیمیایی، تصفیه نهایی و دو واحد مجزا برای تصفیه لجن تشکیل شده ‌است.

اولین بخش تصفیه واحد برداشت آب خام(Water intake) می باشد. آب یا پساب ورودی به تصفیه ‌خانه پس ‌از عبور از آشغالگیر و فیلتراسیون اولیه فیزیکی درشت دانه، به مخازن ته ‌نشینی اولیه برای تنظیم PH و انجام فرایند انعقاد و لخته سازی وارد می‌ شود. ذرات معلق نامحلول در آب در طی فرایند انعقاد و لخته سازی به یکدیگر چسبیده و تشکیل فلوکه های با قابلیت ته نشینی سریعتر را می دهد.

پساب ورودی به تصفیه خانه پس‌ از طی فرایند انعقاد و لخته سازی برای جداسازی ذرات معلق، به مخزن زلال سازی لاملا (Lamella sedimentation) با مساحت ۱۱۶۰۰ متر مربع وارد می ‌شود. آب خروجی از مخزن زلال ساز لاملا فاقد ذرات معلق و TSS بوده و در صورت گند زدایی برای مصارف شرب قابل استفاده می باشد.

از طرف دیگر بازچرخانی پساب برای مقاصد کشاورزی نیازمند فیلتراسیون فیزیکی با مش ریز می باشد. بدین منظور دیسک فیلترهای با مش ۱۰ میکرون نیز با ظرفیت ۱۹۹۲ متر مکعب بر ساعت و سطح فیلتر ۳۲۸۰۰ متر مربع برای فیلتراسیون آب پیش ‌بینی ‌شده است.

تصفیه نهایی آب به منظور حذف باکتری، انگل و پاتوژنهای بیماری زا با هدف مناسب سازی آب برای مصارف کشاورزی و آبیاری انجام می شود. در بخش تصفیه نهایی، آب زلال سازی شده در فرایند انعقاد، لخته سازی و زلال سازی توسط افزودن ازن و کلر، گندزدایی و ضدعفونی شده و به کانال شیخ جابر روانه می ‌شود. واحد تولید ازن تصفیه خانه بحر البقر یکی از بزرگترین واحدهای تولید ازن در دنیا می باشد.

بزرگترین واحد تصفیه و آبگیری لجن در دنیا

تصفیه خانه بحر البقر بزرگترین واحد تصفیه لجن در دنیا را در خود جای داده است. استفاده از فناوری های مدرن تصفیه و آبگیری از لجن این تصفیه خانه را از موارد مشابه متمایز می کند.

لجن مربوط به واحدهای مختلفِ بزرگترین تصفیه خانه جهان اعم از بخش دانه گیری، مخازن ته ‌نشینی اولیه و زلال سازی به ‌صورت تجمیعی به تغلیظ کننده ‌های لجن جهت آب‌ گیری منتقل می‌ شود. تغلیظ کننده ‌های لجن با هدف کاهش محتوای آب لجن با فرایند های مختلف، لجن را تغلیظ و درصد ماده خشک را افزایش می ‌دهند.

در فاز اول لجن با استفاده از روش ‌های مکانیکی نظیر فیلترهای تسمه ‌ای، آب ‌گیری می ‌شود و غلظت آن تا ۲۴ درصد ماده خشک افزایش پیدا می‌کند. در مرحله بعد لجن آب‌گیری شده از طریق کانال ها و تسمه‌ های انتقال مدرن به واحد لجن خشک‌ کن خورشیدی هدایت می‌شود. در شانزده واحد لجن خشک‌ کن خورشیدی، لجن با انرژی حرارتی خورشید، خشک ‌تر شده و آب خود را از دست می ‌دهد. خروجی لجن در این مرحله حاوی ۷۵ درصد ماده خشک خواهد بود.

لجن تولیدی در تصفیه خانه به ‌عنوان ماده معدنی سازگار با محیط ‌زیست برای مصارف مختلف کشاورزی، تولید مصنوعات و مصالح ساختمانی به کار برده می شود و به‌ عنوان یکی از محصولات جانبی تصفیه ‌خانه به فروش می رسد.